Cotswolds (deel 1)
Deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, extra fotoalbum
Mocht ik uit alle superkrachten één mogen uitpikken dan zou ik zonder aarzelen het reizen in de tijd verkiezen. Zolang niemand me die mogelijkheid voorstelt neem ik genoegen met het bezoeken van streken waar het verleden nog dagelijks nadrukkelijk zijn stempel drukt. De Cotswolds bijvoorbeeld...
De Cotswolds is een streek in Engeland, grotendeels gelegen in de driehoek tussen Bath, Cheltenham en Oxford. Het is een Area of Outstanding Natural Beauty, zeg maar een streek van buitengewone schoonheid die -net als de plusminus 40 andere streken die deze titel dragen in de UK - beschermd wordt door een wet uit 1949. Die legt onder andere de nieuwbouw, de aanleg van wegen en het moderniseren van zowel het landschap als de bebouwing aan banden. Het resultaat is dat de Cotswolds, die een oppervlakte hebben van meer dan 2000 vierkante kilometer, grotendeels de sfeer en de charme behouden hebben van het Britse platteland van vroeger. Veel van de huizen, die bijna allemaal gebouwd zijn met de plaatselijk gewonnen honigkleurige kalksteen, zijn er honderden jaren oud. Denk het asfaltwegdek en de invloeden van het gemotoriseerd verkeer weg en je komt naadloos in de vorige eeuwen terecht.
Als we de dag na de Belgische nationale feestdag de grens met Frankrijk overschrijden merken we meteen dat we in België niet zo hard moeten klagen over de staat van het wegdek. Het Franse asfalt dat ons naar Calais moet leiden heeft duidelijk héél wat betere tijden gekend. Met nog enkele kilometers te gaan naar de ferryterminal veranderen de boorden van de weg in de afsluiting van een concentratiekamp. Metershoge metalen hekken met daarop gevaarlijk ogende prikkeldraad moeten de asielzoekers weren, die als verstekeling het Verenigd Koninkrijk willen bereiken. De paperassen afhandelen gaat voor ons niettemin heel gemakkelijk en kort daarop gaan we aan boord van de P&O ferry die ons over het Kanaal zal brengen.
Niet lang daarna gooit het schip de trossen los en kiest het ruime sop. De zee is zo vlak als een verlaten zwembad waardoor het grote vaartuig majestueus als het ware over het water glijdt tijdens de 90 minuten durende overtocht. Genieten van een natje en een droogje in de gezellige lounge verdrijft de tijd en voor we het beseffen zien we de krijtrotsen van Dover blinken in de zon.
Vanaf het dek zien we de white cliffs of Dover alsmaar groter worden; het is vreemd maar dat geeft me altijd weer het gevoel van thuiskomen. De meeuwen strijken ongegeneerd neer op het schip dat kort daarna aan de kade wordt vastgemaakt. Niet veel later rijden we fluitend de wal op. Engeland, here we come! Reizen met P&O; 't is altijd meteen een dikke streep vakantie!
We beklimmen langs het snelweglint de klippen en komen zo in een glooiend, voornamelijk agrarisch landschap terecht. De zon speelt een glansrol en het uitzicht is zo gevarieerd dat we al snel concluderen dat Dover verrassend dicht bij de ring rond Londen ligt. We nemen de westelijke kant van de ring rond de metropool en blijken even later iets te optimistisch. Liep de stroom van auto's aanvankelijk soepel, na enige tijd komen we de eerste files tegen. Gelukkig zijn die slechts van korte duur en vroeger dan verwacht verlaten we de ring en rijden de M40 richting Oxford op. We passeren Oxford langs zijn noordgrens en pikken daar de A44 op, die ons uiteindelijk vlakbij Chipping Camden, onze uitvalsbasis voor deze reis, aflevert.
Madam Garmin leidt ons moeiteloos recht naar George Barn op Top Farm, ons verblijf tijdens dit project. De eigenaar, Michael Haines, heeft ons verzekerd dat we als motorrijders hier aan het juiste adres zijn en al snel blijkt dat dat ook zo is. Onze motoren vinden een veilig onderkomen in zijn garage waar ze het gezelschap vinden van onder andere enkele Ariel zijspannen en een klassieke Britse sportwagen.
Op enkele meters van de garage ligt de ingang van de tot gastenverblijf verbouwde schuur. Een ruime living/eetkamer met open keuken, 4 slaapkamers met elk hun eigen badkamer, draadloos internet, digitale televisie in verschillende kamers en een schat aan hoofdzakelijk motor- en geschiedenis gerelateerde lectuur; wat kan een mens zich meer wensen? Een rustige ligging? Een tuintje misschien om in te verpozen? Een wasmachine en een droogkast? Privaatparking voor een wagen? Het prachtige stadje op wandelafstand? Het is er allemaal en in de schappelijk huurprijs inbegrepen! Dit vakantiehuis is een aanrader; de contactgegevens vind je onderdaan dit artikel...
Nog dezelfde avond verkennen we Chipping Campden. Het stadje is vooral bekend voor zijn sfeervolle High Street die huizen toont die meestal dateren van de 14de tot de 17de eeuw. In die tijden was Chipping Campden een bedrijvige marktstad waar de wolhandel hoogtij vierde. Zelfs buitenlandse handelaars kwamen toen de schaapswol opkopen. Wie zich nog de geschiedenislessen herinnert weet dat ook Vlaanderen in die tijd die wol hard nodig hard voor zijn lakennijverheid. Zo zie je maar, de wereld is een dorp...
De welvaart, die deze handel gedurende eeuwen met zich meebracht, heeft niet alleen voor mooie huizen maar ook tot de bouw van een grote kerk geleid. Sint James heeft -in verhouding tot de grootte van het stadje- ruime afmetingen.
Op een zomeravond is het heerlijk flaneren in zowel de hoofd- als de zijstraatjes van Chipping Campden. Elk huis dat er staat heeft een apart gezicht en verhaal te vertellen, de stokoude markthallen getuigen van een lange commerciele traditie en in de vroegere afspanningen zijn hotels, pubs en restaurants ondergebracht. De prijzen op de menukaarten lopen sterk uiteen maar er is iets naar ieders beurs te vinden. En de geuren vanuit de keukens lokken iedereen naar binnen...
Als we de volgende morgen bij de plaatselijke bakker een brood gaan halen komen we in gesprek met een kwieke grijsaard die ons -als hij hoort dat we journalisten zijn- meetroont naar een oude vriend die er, volgens hem, een unieke zilversmidse op na houdt. In Sheepstreet, een zijstraatje van de High Street, lopen we achter hem aan een poortje binnen en beklimmen een eeuwen oude houten trap. Als we het atelier betreden komen we in een geheel andere wereld terecht.
Ik herken meteen de sfeer die er in de werkplaats heerst. In een ander leven had mijn eerste werkgever net zo'n door de tijd vergeten atelier. Voor ik hierover verder kan nadenken schudt een vriendelijke man me de hand en stelt zich voor als David Hart, de kleinzoon van George Hart die in 1902 op 18 jarige leeftijd met Charles Robert Ashbee uit Londen naar Chipping Campden kwam en deel uitmaakte van de vermaarde Arts en Crafts gilde.
Ashbee had in 1888 deze beweging gesticht met als doel een antwoord te geven op de industrialisering en mechanisering. Architect zijnde verzamelde hij een aantal vakmensen rond zich die elk in hun vakgebied als meesters golden. Met voor die tijd revolutionaire socialistische gedachten verhuisde deze groep van -vrouwen en kinderen inbegrepen- 200 mensen vanuit het sterk vervuilde Londen naar het met gezonde lucht en een prachtig landschap gezegd Chipping Campden.
Alhoewel in eerste instantie succesvol ging de gilde luttele jaren later failliet. Enkele ateliers, waaronder die van zilversmid Hart, gingen echter op eigen elan verder. David herinnert zich nog goed hoe er vroeger op het verdiep boven zijn werkplaats een meubelmakerij was. De verschillende ambachten vulden elkaar niet zelden aan en er heerste een goede samenhorigheid onder de ambachtslui.
Met een gemengd gevoel van trots en meewarigheid toont David ons waar vroeger de werkplek van zijn grootvader was en daarnaast de plaats waar zijn vader zat toen ze schouder aan schouder aan het zilver werkten. Op beide werkposten ligt nog steeds het gereedschap, alsof het maar even uit de hand is gelegd. Het lijkt of die twee verdwenen generaties zo meteen naar hun werkplek zullen terugkeren. Op mijn vraag of er een 4de generatie bestaat die het werk zal verderzetten antwoordt David bevestigend. Zijn zoon William is een volleerde zilversmid en zijn neef Julian en Derek Elliot zijn momenteel in opleiding. Het voortbestaan van het nu 116 jaar oude atelier is dus voorlopig veilig gesteld.
We kijken onze ogen uit naar de enorme hoeveelheid oude gereedschappen, de verweerde werkbanken, de smidse, de poliermolens en de Myford draaibank. Als ik opmerk dat ik thuis ook een Myford heb breekt dat het ijs. David neemt ons mee naar zijn bureautje, vlak naast de workshop en toont ons het gastenboek dat sinds 1902 wordt bijgehouden. Met een dromerige blik in zijn ogen bladert hij door de met de hand beschreven pagina's. Dan toont hij ons de zilveren handspiegel, die zijn grootvader voor zijn grootmoeder maakte als trouwcadeau. Ook een groot boek, met originele ontwerptekeningen uit die tijd, komt op tafel. David maakt op verzoek nog steeds sierlijke zilveren gebruiksvoorwerpen en sieraden, gebaseerd op die originele schetsen. Zijn klanten zijn heel divers, van private personen tot de klerus, van legerregimenten tot binnenhuisarchitecten.
Het is niet zonder moeite dat we ons losmaken van deze sfeervolle plaats, waar de tijd al meer dan een eeuw heeft stil gestaan. En voor je het jezelf afvraagt: ja, dit levende museum kan door iedereen worden bezocht! Het adres van de website van de Harts vind je bij de nuttige adressen onderaan dit artikel.
De realiteit van het jaar 2018 dringt pas goed tot ons door als we terug buiten staan. Maar de dag is nog jong. Broadway, een vlakbij gelegen dorpje heeft de reputatie om heel mooi te zijn en wordt ons eerste doel.
Broadway lost moeiteloos onze verwachting in. Het dorpje ligt -zoals de naam reeds laat vermoeden- aan een steeds maar breder wordende straat, die uitmondt in de village green. Nu ja, groen...door de hoogst uitzonderlijke, reeds weken aanhoudende droogte en hoge temperaturen is het gras niet groen maar vaalbruin geworden.
De honingkleurige stenen gebouwen, die hier al eeuwen de tand des tijds doorstaan, zien het allemaal leidzaam aan. Uniform wat betreft kleur maar heel verscheiden in architectuur en voornaamheid tonen de huizen dat ook hier de invloed van de tijd heel relatief is geweest. En toch is Broadway veel ouder dan gelijk welk 16de eeuwse huis dat daar staat laat vermoeden.
Vooraleer Broadway een drukke postkoetshalte werd, op de weg tussen Worcester en Londen, was het al een levensgemeenschap in de middensteentijd. Daarnaast zijn er bewijzen van een Romeinse nederzetting, een vermelding in het Domesday Book en middeleeuwse bewoning. De pest passeerde er ook, evenals de wolhandel die er na rampspoed welvaart bracht. Toen de postkoetsen in 1852 vervangen werden door de stoomtrein en Broadway geen aansluiting kreeg verdween de drukte uit het stadje.
Door de komst van het moderne toerisme leefde het plaatsje vanaf de 20ste eeuw terug op. Vandaag de dag is men er druk met toeristen, die de eenvoudige schoonheid van het plaatsje komen bewonderen. Interessant detail: sinds kort doet de Glosterschire Warwickshire Railway Broadway het stadje aan en zowel de spoorweg als het stadje hebben er baat bij. Maar daarover later meer.
Veel minder druk is het bij de nabijgelegen Broadway tower. Deze follie, die je bereikt na een steile klim door bossen en landbouwland, is het geesteskind van Capabillity Brown en werd gebouwd voor Lady Coventry in 1794.
Staande op de op èèn na hoogste plaats van de Cotswolds biedt deze plaats een prachtig uitzicht op de omgeving. Geen wonder dat verscheidene artistieke bekendheden er ooit hun intrek namen. En dat ondanks het macabere verleden van de site. Vroeger werden de ter dood veroordeelden er opgehangen. Wat een plaats om je laatste adem uit te blazen!
Een zonderling verhaal, dat daar direct mee in verband staat, is het Campden Wonder. Omstreeks 1660 verdween een oude, welgestelde man spoorloos uit Chipping Campden. Eèn van zijn dienaars en diens moeder en broer werden schuldig bevonden aan zijn moord en daarvoor op Broadway Hill opgehangen.
Twee jaar later kwam de zogenaamd vermoorde man terug boven water, met een gammel verhaal over zijn ontvoering door onbekenden en een leven als slaaf in verre landen. Ondanks zijn ongeloofwaardige getuigenis is niet bekend of de man van rechtswege is vervolgd. Voor zijn onfortuinlijke bloedverwanten kwam zijn verhaal te laat. Zij bliezen hun laatste adem uit met de blik op het adembenemende uitzicht vanaf Broadway Hill.
Maar genoeg dramatische verhalen. We vervolgen onze tocht zuidwaarts door de Cotswolds die aanvankelijk in grote lijnen het traject van de Cotswolds Way, een langeafstands wandelpad, volgt. Door de vele bezienswaardigheden onderweg kan je die tocht maar moeilijk op één dag maken. Wat volgt is dan ook chronologische beschrijving van plaatsen die we op die tocht, in de loop der dagen, bezochten.
Wordt vervolgd
Deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, extra fotoalbum
Nuttige adressen: